Pitate se zašto su Sjedinjene Države jedna od tri zemlje u svetu koje ne koriste metrički sistem? Odgovor će vas definitivno iznenaditi
Da li ste ikada primetili da se standardni sistem merenja menja kada izađete iz Sjedinjenih Država? Veličine odeće se često mere u centrimetrima umesto u inčima, udaljenost se mrei u kilometrima umesto milja, a zapremina se meri u litrima, a ne u uncama. Iako se engleski koristi u mnogim zemljama širom sveta, kada je u pitanju merenje, često se može osećati kao da postoji jezička barijera između Amerikanaca i ostatka sveta. Možda mislite da je ovo preterivanje – mora da postoje neke druge države koje ne koriste metrički sistem, zar ne? Međutim, u stvarnosti, postoje samo tri države u celom svetu koje ne koriste metrički sistem – a Sjedinjene Držve su jedna od njih!
Uzimajući u obzir koliko često Amerika komunicira sa drugim državama oko važnih merenja, može izgledati čudno da one nisu usvojile najpristupniji sisem merenja na svetu. Dakle, zašto Sjedinjene Države ne koriste metrički sistem? Takođe, zaboravili smo, a moramo se zapitati – zašto Farenhajt umesto Celzijusa?
Šta je metrički sistem?
Schooler cute redhead boy dreaming about something while doing homework, sitting at desk with laptop and stationery, taking notes, leaning on his hand, looking at copy space, home interior
Za većinu Amerikanaca, metrički sistem je jedna od hiljadu stvari o kojima verovatno nikada niste razmišljali. Pre nego što budemo mogli da razumemo zašto Sjedinjene Države ne koriste metrički sistem, važno je da razumemo šta je metrički sistem – i kako se razlikuje od uobičajenih jedinica u Sjedinjenim Državama.
Metrički sistem, takođe poznat kao Međunarodni sistem jedinica (SI), je sistem merenja koji je izgrađen na tri glavne jedinice: metrima, litrima i gramima. Pošto je metrički sisem merni sistem baze od 10, svaka sledeća jedinica dužine, mase ili zapremine je 10 puta veća od prethodne. Nazivi za ove jedinice su kombinacija prefiksa – koji označava veličinu jedinice – i baze – koja vam govori da li jedinica meri dužinu, masu, zapreminu.
Još uvek ne razumete? Hajde da još malo pojasnimo.
U metričkom sistemu, metri su osnovna jedinica za merenje dužine, što znači da će svaka prethodna ili sledeća jedinica sadržati osnovni naziv „metar“ zajedno sa prefiksom koji saopštava njenu veličinu. Za kontekst, metar je ekvivalentan tri stope, tri inča dugačak. Dakle, decimetar je 10 puta manji od metra, centimetar je 100 puta manji od metra, a milimetar je 1.000 puta manji od metra. Obrnuto, dekametar je 10 puta veći od metra, hektometar je 100 puta veći od metra, a kilometar je 1.000 puta veći od metra. Iako bismo lako mogli da izmerimo dužinu fudbalskog terena u metrima, ne bi imalo toliko smisla meriti dužinu kompjutera u metrima. Pošto je računar manji od jednog metra, koristili bismo manju mernu jedinicu kao što su centimetri ili milimetri da izrazimo njegovu dužinu. Ista pravila važe i za merenje mase i zapremine materije, koristeći grame, odnosno litre.
Koje su uobičajene jedinice u Sjedinjenim Državama?
Sada kada smo utvrdili kako funkcioniše metrički sistem, važno je razumeti razliku između metričkog sistema i uobičajenih jedinica u Sjedinjenim Državama. Dok američki sistem takođe meri dužinu, masu i zapreminu, on koristi potpuno drugačiji skup jedinica od metričkog sistema. Plus, za razliku od metričkog sistema, američke uobičajene jedinice ne prate „osnovni“ sistem merenja. Umesto toga, kada merimo zapreminu tečnosti korišćenjem uobičajenih američkih jedinica, koristimo tečne unce, šolje, pinte, kvarte i galone (ounces, cups, pints, quarts i gallons) – pri čemu su tečne unce najmanja jedinica mere zapremine, a galoni najveća jedinica merenja zapremine. Jedan galon je jednak četiri litre, što je jednako 8 pinti, što je jednako 16 šoljica, što je jednako 128 tečnih unci. Jednostavno, zar ne?
Pošto ne postoji „osnovno“ pravilo za američke uobičajene jedinice, zapremina, masa i rastojanje se mere drugačije u okviru ovog sistema. Uobičajene jedinice u Sjedinjenim Državama za merenje mase objekta su unce, funte i tone (ounces, pounds i tons). U ovoj kategoriji merenja, najmanja jedinica mase je unca, sledeća najmanja jedinica je funta, a najveća jedinica mase je tona. Konkretno, jedna funta je jednaka 16 unci, jedna tona je jednaka 2.000 funti, a jedna tona je takođe jednaka 32.000 unci.
Poslednji tip merenja prema uobičajenim jedinicama u Sjedinjenim Državama je dužina, koja se meri u inčima, stopama, jardama i miljama (inches, feet, yards i miles). Prema ovom sistemu, najmanja jedinica dužine je inč, a najveća jedinica za dužinu je milja. Pošto je ovo verovatno najčešće korišćeno merenje u svakodnevnom životu, većina stanovnika Sjedinjenih Država zna da postoji 12 inča u jednoj stopi, tri stope u jednom jardu i 1.760 jardi u jednoj milji. Suština? Uprkos činjenici da oba sistema merenja imaju potpuno istu svrhu, američke uobičajene jedinice se potpuno razlikuju od metričkog sistema.
Zašto Sjedinjene Države ne koriste metrički sistem?
Ceo svet je usvojio metrički sistem, sa izuzetkom Sjedinjenih Država, Mjanmara i Liberije. S ozbirom na činjenicu da je prevođenje između uobičajenih američkih jedinica i metričkog sistema dugotrajno i zamorno, postojanje dva konkurentna sistema nije idealno za globalnu komunikaciju i saradnju. Dakle, zašto Sjedinjene Države ne koriste metrički sistem? Iznenađujuće, odgovor zapravo datira iz 1700tih godina.
Francuska je 1790.godine zamislila metrički sistem kao sredstvo za racionalizaciju trgovine, smanjenje preva i raščišćavanje opšte konfuzije koja je prožimala naciju u odsustvu standardnog sistema merenja. Prvi korak u kreiranju ovog sistema je bilo postavljanje univerzalnog vodiča za merenje metra. Pošto su francuski naučnici želeli da budu što precizniji i da omoguće drugima da oponašaju njihov proces, odlučili su da izvedu merenja iz obima Zemlje – što je bila dobro poznata dimenzija u to vreme. Da bi to uradili, naučnici su odabrali uzdućni segment Zemlje koji se protezao između severnih i južnih delova Francuske i pažljivo ga podelili da bi napravili metar. Dobijeni sistem merenja, koji je sada poznat kao metrički sistem, bio je izuzetno inovativan i privlačan međunarodnoj zajednici. Međutim, pošto je metrički sistem bio ukorenjen u delu francuske zemlje, Sjedinjene Države su odlučile da ne usvoje ovaj sistem.
U 19.veku, kada je ostatak sveta počeo da prihvata metrički sistem, Kongres Sjedinjenih Država je predložio da nacija pređe i na ovaj međunarodni sistem. Međutim, u ovom trenutku, američki industrijalci su već opskrbili svoje fabrike opremom koja je bila zasnovana na uobičajenim jedinicama Sjedinjenih Država. Da bi sprečili veoma skupi remont opreme, ovi industrijalci su iskoristili svoj uticaj da spreče Kongres da usvoji metrički sistem tokom 19. i 20.veka. Danas Amerika još uvek predaje uobičajene jedinice u svojim školama, iako su se mnogi naučnici i organizacije pokorili lakoći međunarodno korišćenog metričkog sistema.
Izvor: Rd.com
COMMENTS