Čikago nije dom samo najvećim svetskim zgradama već i famoznim pokretnim mostovima! Svakoga dana se građani Čikaga upućuju do centra grada putujući od kuće do posla i nazad obavljajući neophodne kupovine, posećujući restorane i lutajući ulicama svog grada. Arhitektura koja ostavlja bez daha i zgrade koje su među najgrandioznijim na svetu neki su od mnogih razloga zašto trebamo podići pogled ka gore ali kada sledeći put budete prelazili preko reke uz Mičigen Aveniju, Stejt ili Wells Ulicu kao i Wabash Aveniju, pogledajte dole! Upravo prelazite preko jednog od pet različitih tipova pokretnih mostova u Čikagu. Pokretnih mostova u gradu ima ukupno 52 u gradu, ali su 43 mosta i dalje u svakodnevnoj upotrebi.
Rani mostovi
Najstariji pokretni most u Čikagu je bio most u Dearborn Ulici sagrađen 1834.godine. Sagrađen od drveta za građu, bio je sličan mostovima koji su postavljani preko rovova srednjovekovnih zamkova sa velikim lancima koji ga drže sa strane. U godinama koje su usledile, bilo je mnogo grešaka u izgradnji i proba kako bi neki od novijih stilova izašao. Poplava 1849.godine je odnela mnogo plutajućih mostova a pokretni mostovi su se pokazali kao previše uski za prelazak velikog broja ljudi koji su putovali kroz grad koji je progresivno rastao.
Prvi most koji se pomerao završen je 1856.godine u Rush Ulici je bio znatno poboljšanje ali je širina mosta i dalje bila problem. Ovi mostovi su bili postavljeni na specifičan način što je dovodilo do toga da su se brodovi sudarali sa ovim građevinama kao što su i sudari pokretnih kolica bili česta pojava. 1863.godine most u ovoj ulici se srušio pod težinom krda stoke koja je prelazila preko njega potvrđujući da su ovakvi mostovi nestabilni i nepraktični. Jedan od nekoliko preostalih mostova na ljuljanje se može naći istočno od Cicero Avenije preko Chicago Sanitary and Ship Canal.
Jackknife Most je ugledao svetlost dana u ranim 1890tim godinama ali ovaj stil gradnje nije bio najsjajnije dočekan od strane grada. Dva druga stila, most sa vertikalnim podizanjem i Scherzer rolling lift most, su razvijeni sredinom 1890tih. Oba stila postoje i danas u Čikagu. Most sa vertikalnim podizanjem se diže gore i dole sa protivtežama na dve male kule na svakoj strani mosta. Scherzer rolling lift most je sličan stolici za ljuljanje sa velikim protivtežama iznad nivoa puta da bi se most izbalansirao pri otvaranju i zatvaranju. Na kraju je trunnion ogradni most postao zaštitnik Čikaga.
Čikago Bascule stil
Prvi trunnion ogradni most u Sjedinjenim državama je otvoren 1902.godine preko severnog ogranka reke Čikago u Ulici Cortland.
Prevedeno sa francuskog, trunnion znači „tačka vešanja“ a bascule znači „klackalica“. Takođe poznat i kao „Čikago stil“, listovi mosta vise na osovinama (trunnions) sa ogromnim protivtežama od betona lociranim ispod mosta, u jami na obali reke. Postoje mostovi sa jednim listom koji su konstruisani na mestu gde reka nije previše široka i obično su se koristili za vozove kao i mostovi sa duplim listovima koji se mogu uporediti sa dve klackalice jedna preko puta druge.
Šta je to što je učinilo ove mostove tako jedinstvenim u Čikagu i tako neophodnim?
1830.godine, u vreme prvog nacrta pokretnog mosta, populacija grada je bila oko 4,000. do 1857.godine, kada je most na ljuljanje bio predstavljen, populacija je porasla na broj od 90, 000. bascule mostovi su bili najpraktičniji za gradove sa rastućim brojem stanovništva i ostali su u upotrebi do danas.
Trajno nasleđe
Nakon 1910.godine, učešće Odbora za igradnju Čikaga i arhitekte Edvarda Beneta odnosno njihovo zajedništvo je unapredilo delove arhitekture samih mostova uključujući i ’Mostovne kuće’ (Bridge Houses). Ove kuće predstavljaju velike stilove u arhitekturi uključujući Art Deco, Beaux-Arts i modernizam.
Neki od mostova koji se i danas koriste u centru grada su dvospratni sa motornim vozilima na donjem nivou i vozovima na gornjem niovu. Prošle godine, dva mosta u centru grada, u Džakson Bulevaru i Ulici Lake, su napunila 100 godina!
Na početku i kraju svake sezone plovidbi, svaki most u centru grada je podignut kako bi ljudi mogli da plove svojim brodovima do jezera. Ove godine, podizanja mostova će početi sredinom aprila. Dok je za mnoge ovo poseban spektakl, za druge je dosadan dok čekaju da prepešače ili se voze preko reke. U 19. i početkom 20.veka mostovi su podizani ili okretani na zahtev kada god bi bilo neophodno da brod prođe baš tim putem. Danas, mostovi bivaju podizani po vremenskom rasporedu.
Izvor: Architecture.org
COMMENTS